Chiếc nón lá truyền thống đẹp nhờ bàn tay khéo léo của người nghệ nhân

Nón lá truyền thống chính là biểu tượng văn hoá của Việt Nam, là món đồ truyền thống và phổ biến trên khắp mọi miền đất nước.

Nguyên liệu làm nón lá

Nguyên liệu làm nón không phức tạp. Ở nơi nào cũng vậy, muốn làm được một chiếc nón phải dùng lá của một loại cọ nhỏ mọc hoang. Dùng sợi nón – một loại sợi rất dai lấy từ bẹ cây móc (ngày nay người ta thường dùng sợi chỉ nilon) và tre. Tàu lá nón khi đem về vẫn còn xanh. Sau đó được đem là bằng cách dùng một miếng sắt được đốt nóng. Đặt lá lên dùng nắm dẻ vuốt cho phẳng. Lửa phải vừa độ, nếu nóng quá thì bị ròn, vàng cháy, nguội quá lá chỉ phẳng lúc đầu, sau lại răn như cũ. Người ta đốt diêm sinh hơ cho lá trắng ra, đồng thời tránh cho lá khỏi mốc.

Tre chọn ống dài vuốt nhọn, gác lên dàn bếp hong khói chống mối mọt, dùng làm vòng nón. Nón Chuông có 16 lớp vòng. Con số 16 là kết quả của sự nghiên cứu, lựa chọn qua nhiều năm. Cho đến nay đã trở thành một nguyên tắc không thay đổi. Chúng đã tạo cho những chiếc nón lá truyền thống có được dáng thanh tú, không quá cũn cỡn, không xùm xụp.

Chiếc nón lá truyền thống đẹp nhờ bàn tay khéo léo của những người nghệ nhân

Nhưng vẻ đẹp của chiếc nón chủ yếu nhờ vào đôi bàn tay khéo léo của người thợ tạo nên. Người thợ khâu nón được ví như người thợ thêu. Vòng tre được đặt lên khuôn sẵn, lá xếp lên khuôn xong là đến công việc của người khâu. Những mũi kim khâu được ước lượng mà đều như đo. Những sợi móc dùng để khâu thường có độ dài, ngắn khác nhau. Muốn khâu cho liên tục thì gần hết sợi nọ phải nối tiếp sợi kia.

Và cái tài của người thợ làm nón lá là các múi nối sợi móc được dấu kín. Khiến khi nhìn vào chiếc nón chỉ thấy tăm tắp những mũi khâu mịn màng. Sợi móc len theo từng mũi kim qua 16 lớp vòng thì chiếc nón duyên dáng đã thành hình.

Các cô gái Việt Nam chăm chút chiếc nón như một vật trang sức. Đôi khi còn là vật để trao đổi tâm tư tình cảm của riêng mình.  Công phu nhất là vừa vẽ chìm dưới lớp lá nón những hoa văn vui mắt, hay những hình ảnh bụi tre, đồng lúa. Và có khi là những câu thơ trữ tình, phải soi lên nắng mới thấy được gọi là nón bài thơ.